MİLLİ SPORUMUZ MATRAK
Matrak, bir kılıç-kalkan sporudur. Bu sporun arka planında 500 yıllık bir geçmiş yatıyor. Osmanlı döneminde ortaya çıkan bu kılıç talim sporu, seyirlik bir oyun olmasından dolayı hem saray hem halk tarafından kısa sürede sevilmiş ve keyifle izlenen bir spor halini almıştı. Ayrıca yeniçerilerin ustalaşmak için başvurdukları bir uygulamaydı.
Savaşa hazırlık mahiyetindeki beden talimi olarak dikkat çeken "Matrak" her yönüyle Osmanlı kültür ve geleneklerini bünyesinde toplamış bir oyundur. Mücadeleye dayanan bu sporun öncelikli amacı, savaşta kılıç kullanmada ustalaşmak olarak ifade edilebilir.
Matrak, aynı zamanda izlemesi oldukça keyifli bir spordur. Bu sebeble düğün, eğlence ve av gibi merasimlerde "matrak" oyunu sıkça sergilenmiştir.
MATRAK NASIL OYNANIR?
Matrak sporu, diğer kılıç talim sporlarından çok farklı birçok özelliğe sahiptir. Önce rakipler birbirlerine selam verirler. Oyuncuların sağ ellerinde"matrak" olarak adlandırılan tokmak görünümlü bir sopa vardır. Yarım kol uzunluğunda olan ve ucu yumuşak deri ile sarılmış matrak, şimşir ağacından yapılmıştır. Sol elde ise içi yumuşak malzeme ile doldurulmuş bir kalkan bulunur. Oyun esnasında rakipler birbirlerinin kafalarına sert hamleler yapmazlar. Matrak oyununda amaç sadece kafaya hafifçe dokunmaktır. Rakibe nazik davranmak, oyunun ana kurallarındandır. Oyuncular hamlelerden kafalarını korumak için miğfer giyerler. Oyun sonunda başarılı hamlelerle müsabakayı kazanan "matrakbaz", mağlup ettiği matrakbazdan kasıtlı veya kasıtsız bütün hataları için özür diler. Diğer matrakbaz da aynı şekilde özür diler ve oyun sona erer.
Matrak, Osmanlı Devleti'nde padişahlar tarafından spor, yeniçeri ve diğer askeri sınıflarda ise savaş sanatı olarak icra edilmiştir.
KİMLER OYNARDI?
Yeniçeri ocağında askerler tarafından oynanan bu oyun, zamanla herkesin izleyeceği seyirlik bir oyun halini aldı ve izleyenlere heyecan veren güreş tokmak ve diğer geleneksel sporlar gibi kıymet kazandı. Matrak oyunu sarayda da kabul görmüş bir spordu. Matrakbaz padişahlardan biri olan 4.Murad'ın bu oyundaki ustalığını Evliya Çelebi şöyle anlatmaktadır:
"O, matrakbazlıkta üstad-ı kamil idi. Karşısına bir er gelemezdi. Herkese bir cephesinden muhalefet ederek vurur, matrakı kafasında "tırakk" ettirirdi."
Yeniçeri ve sipahilerin dışında İstanbul'da bazı esnaf da bu spora merak sarmıştır.
Matrak Öğretici Videosu:
Matrak, bir kılıç-kalkan sporudur. Bu sporun arka planında 500 yıllık bir geçmiş yatıyor. Osmanlı döneminde ortaya çıkan bu kılıç talim sporu, seyirlik bir oyun olmasından dolayı hem saray hem halk tarafından kısa sürede sevilmiş ve keyifle izlenen bir spor halini almıştı. Ayrıca yeniçerilerin ustalaşmak için başvurdukları bir uygulamaydı.
Savaşa hazırlık mahiyetindeki beden talimi olarak dikkat çeken "Matrak" her yönüyle Osmanlı kültür ve geleneklerini bünyesinde toplamış bir oyundur. Mücadeleye dayanan bu sporun öncelikli amacı, savaşta kılıç kullanmada ustalaşmak olarak ifade edilebilir.
Matrak, aynı zamanda izlemesi oldukça keyifli bir spordur. Bu sebeble düğün, eğlence ve av gibi merasimlerde "matrak" oyunu sıkça sergilenmiştir.
MATRAK NASIL OYNANIR?
Matrak sporu, diğer kılıç talim sporlarından çok farklı birçok özelliğe sahiptir. Önce rakipler birbirlerine selam verirler. Oyuncuların sağ ellerinde"matrak" olarak adlandırılan tokmak görünümlü bir sopa vardır. Yarım kol uzunluğunda olan ve ucu yumuşak deri ile sarılmış matrak, şimşir ağacından yapılmıştır. Sol elde ise içi yumuşak malzeme ile doldurulmuş bir kalkan bulunur. Oyun esnasında rakipler birbirlerinin kafalarına sert hamleler yapmazlar. Matrak oyununda amaç sadece kafaya hafifçe dokunmaktır. Rakibe nazik davranmak, oyunun ana kurallarındandır. Oyuncular hamlelerden kafalarını korumak için miğfer giyerler. Oyun sonunda başarılı hamlelerle müsabakayı kazanan "matrakbaz", mağlup ettiği matrakbazdan kasıtlı veya kasıtsız bütün hataları için özür diler. Diğer matrakbaz da aynı şekilde özür diler ve oyun sona erer.
Matrak, Osmanlı Devleti'nde padişahlar tarafından spor, yeniçeri ve diğer askeri sınıflarda ise savaş sanatı olarak icra edilmiştir.
KİMLER OYNARDI?
Yeniçeri ocağında askerler tarafından oynanan bu oyun, zamanla herkesin izleyeceği seyirlik bir oyun halini aldı ve izleyenlere heyecan veren güreş tokmak ve diğer geleneksel sporlar gibi kıymet kazandı. Matrak oyunu sarayda da kabul görmüş bir spordu. Matrakbaz padişahlardan biri olan 4.Murad'ın bu oyundaki ustalığını Evliya Çelebi şöyle anlatmaktadır:
"O, matrakbazlıkta üstad-ı kamil idi. Karşısına bir er gelemezdi. Herkese bir cephesinden muhalefet ederek vurur, matrakı kafasında "tırakk" ettirirdi."
Yeniçeri ve sipahilerin dışında İstanbul'da bazı esnaf da bu spora merak sarmıştır.
Matrak Öğretici Videosu:
